راهنمای انواع فرمت‌های نرم‌افزارهای گرافیکی

امروزه این امکان به وجود آمده تا افراد بتوانند فایل‌های تصویری و گرافیکی خود را به اشکال گوناگون و با ویژگی و قابلیت‌های متنوع ذخیره‌سازی نمایند. درواقع انواع نرم‌افزارهای گرافیکی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضمن ارائه سایر آیتم‌های ادیت و تغییر عکس، قابلیت‌هایی در راستای تغییر و تنظیم فرمت فایل نیز در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. این تنوع فرمت و قالب باعث شده تا یکی دیگر از سؤالات بسیار مهم حین ادیت و طراحی یک فایل گرافیکی، چیستی فرمت آن باشد. تناسب میان کاربرد و محل استفاده یک فایل گرافیکی با فرمت آن نکته‌ای مهم و ضروری است که همه افراد بایستی با آن آشنا باشند. در ادامه این متن قصد داریم تا شما را با انواع قالب‌ها و فرمت‌های رایج برای فایل‌های گرافیکی آشنا نماییم.

آشنایی با رایج‌ترین قالب‌های تصویر

به‌منظور اینکه بتوانید ویژگی‌ها و جزئیات کیفیت و ابعاد یک تصویر را تعریف نمایید، ابتدا بایستی با قالب و شاخص‌های مربوط به آن آشنا باشید. دو قالب رستر (Raster) و وکتور (Vector) از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین قالب‌هایی هستند که می‌توان تصاویر را بر اساس آنها تنظیم نمود. هر یک از این قابل‌ها خود شامل چندین نمونه فرمت خواهد بود که هر فرمت می‌تواند متناسب با خصوصیات خود برای موقعیت‌های مختلف مناسب باشد. توضیح این دو قالب متداول گرافیکی به شرح زیر خواهد بود.

• تصاویر رستر (Raster)

باید گفت اغلب تصاویری که در اطراف خود مشاهده می‌کنید، در قالب رستر تنظیم شده‌اند. انواع تصاویر چاپی و آنلاین همگی به‌عنوان تصویر رستر دسته‌بندی خواهند شد. این نمونه از فایل‌های گرافیکی از کنار هم قرارگرفتن پیکسل‌ها تشکیل خواهند شد. پیکسل به مربع یا بلوک‌های کوچکی گفته می‌شود که هر تصویر متناسب با رزولوشن خود به آنها تقسیم خواهد شد. در تصاویر رستر کیفیت و ابعاد مناسب نمایش باتوجه‌ به تعداد پیکسل‌ها مشخص می‌شود. با درنظرگرفتن این نکته مهم است که فایل‌های گرافیکی رستر را از همان ابتدا با اندازه دلخواه تعریف کنید چراکه بزرگ‌نمایی و کشیدن این دست تصاویر؛ کیفیت آنها را به‌ وضوح کاهش خواهد داد.

• تصاویر وکتور (Vector)

این دست از تصاویر باتوجه‌ به فرمول‌های ریاضی تعریف خواهند شد. همین نکته باعث شده تا برعکس نمونه فایل‌های گرافیکی رستر، بتوان آنها را بدون محدودیت بزرگ‌نمایی نمود. درواقع با ایجاد ابعاد جدید برای تصویر، فرمول‌های سازنده آن به طور خودکار تطبیق پیدا خواهند کرد و شما دیگر شاهد افت کیفیت و محدودیت‌هایی مانند آن نخواهید بود.

آشنایی با فرمت‌های تصاویر رستر

انواع نرم‌افزارهای حرفه‌ای و استاندارد ادیت فایل گرافیکی از جمله فتوشاپ به شما امکان استفاده از تمامی فرمت‌های رستر را خواهند داد. این فرمت‌ها با ویژگی‌های خود به شرح زیر هستند:

• فرمت jpg

این فرمت یکی از کاربردی‌ترین فرمت‌های ممکن برای استفاده تصاویر در داخل سایت‌ها و سایر صفحات آنلاین است. فایل‌های گرافیکی تنظیم‌شده روی این فرمت اغلب دارای حجم کم و کیفیت مناسب هستند ازاین‌رو می‌توانند سرعت بارگذاری صفحات آنلاین را کاهش دهند ضمن اینکه نمایش خوبی در اختیار مخاطب قرار می‌دهند.

• فرمت png

با تبدیل فایل‌های گرافیکی به این فرمت شما می‌توانید پس‌زمینه عکس‌ها را حذف کنید و ضمن بهره‌مندی از تصویری باکیفیت و وضوح بالا، رنگ‌های بیشتری را در یک پس‌زمینه شفاف و بی‌رنگ مشاهده نمایید. تصاویر این فرمت کیفیت بسیار بالا و حجم به نسبت بیشتری دارند و برای چاپ به‌هیچ‌وجه مناسب نخواهند بود.

• فرمت gif

از این فرمت برای ذخیره‌سازی فایل‌های تصویری متحرک و یا انیمیشن‌ها استفاده خواهد شد. تبدیل عکس به این فرمت اشتباه محض است چراکه محدودیت نمایش رنگ‌ها (حداکثر 256 رنگ در فضای RGB) کیفیت و وضوح تصویر نهایی را به‌ شدت کاهش خواهد داد.

• فرمت tiff

باید گفت که مناسب‌ترین فرمت برای تصاویر چاپی و یا تصاویری که قصد انتقال آنها به برنامه‌های دیگر برای ادیت را دارید، این فرمت است. تصاویر tiff قابلیت بزرگ‌نمایی با حفظ وضوح و کیفیت را خواهند داشت چراکه ابعاد اصلی آنها بسیار بزرگ است. این فرمت از تمامی تصاویر 16 بیتی بر پایه حالت رنگی CMYK پشتیبانی خواهد نمود و به‌ هیچ‌ عنوان مناسب تصاویر بارگذاری شده در صفحات وب و آنلاین نیست.

• فرمت PSD

این فرمت مخصوص تصاویری است که در محیط ادوبی فتوشاپ قرار دارند. تصاویر تحت این فرمت به‌سادگی در سایر نرم‌افزارها یا محیط‌ها باز نخواهند شد و به دلیل ویژگی‌ لایه‌لایه بودن خود برای اجرای فرایندهای طراحی و ادیت بسیار مناسب‌اند. حجم این فایل‌های گرافیکی بسیار بالاست.

• فرمت pdf

این فرمت به شما این امکان را خواهد داد تا تمامی تصاویر و حتی متون را بدون اینکه تغییری در کیفیت و جزئیات ساختاری آنها پیش بیاید، در سایر پلتفرم‌ها، نرم‌افزارها و یا گجت‌ها نمایش دهید. این فرمت حتی برای انتقال فایل‌های تصویری در قالب وکتور نیز کاربردی خواهد بود.

آشنایی با فرمت‌های تصاویر وکتور

توجه داشته باشید که تصاویر وکتور با نرم‌افزارهای خاص‌تری مانند ایلستریتور، کورل و… قابلیت اجرا و تنظیم خواهند داشت. اغلب طراحان لگو و گرافیست‌های حرفه‌ای تر با این قالب کار می‌کنند. انواع فرمت‌های این قالب به شرح زیر خواهند بود.

• فرمت ai

این فرمت از محبوب‌ترین فرمت‌ها در قالب وکتور است که به شکل اختصاصی از سوی نرم‌افزار ایلوستریتو ارائه خواهد شد. فرمت ai برای طراحی تصاویر چاپی و لوگوها انتخاب مناسبی است. خوب است بدانید امکان تبدیل این فرمت به فرمت EPS و نمایش آن در محیط فتوشاپ نیز وجود دارد.

• فرمت EPS

این فرمت امکان انتقال فایل‌های تصویری وکتور را بدون تغییر جزئیات نمایش به سایر نرم‌افزارهای گرافیکی ایجاد خواهد کرد. رزولوشن بالا، مناسب برای تصاویر چاپی و پشتیبانی از سایر نرم‌افزارهای طراحی باعث شده تا به‌عنوان یک نوع فرمت فایل جهانی شناخته شود.

• فرمت cdr

این فرمت تصویر به‌عنوان فرمت اختصاصی نرم‌افزار کورل شناخته می‌شود و خوانایی آن تنها در همین اپلیکیشن ممکن است. شما این امکان را خواهید داشت تا این فرمت را به سایر فرمت‌های تصاویر وکتور از جمله ai تبدیل نمایید. خوب است به این نکته اشاره کنیم که پروژه‌های ثبت‌شده در نسخه‌های جدید نرم‌افزار کورل توسط نسخه‌های پایین‌تر بازگشایی و نمایش داده نخواهند شد.

جمع‌بندی

آشنایی با سایر قالب‌ها و فرمت‌های گرافیکی این امکان را به وجود می‌آورد تا بتوانید بهترین خروجی را باتوجه‌ به نیاز خود داشته باشید. مشخص‌کردن دقیق قالب و فرمت هنگام سفارش‌دادن یا سفارش‌گرفتن کارهای گرافیکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. سعی کنید تا با استفاده از نرم‌افزارهای تأییدشده و شناخته‌شده، از کیفیت کار گرافیکی و تناسب آن با فرمت‌های تعریف‌شده اطمینان حاصل نمایید.